گروه بین‌الملل مشرق - در حالی که بر اساس معاهدات امضا شده بین کابل و واشنگتن، ‌نیروهای آمریکایی تا پایان سال جاری میلادی باید از افغانستان خارج شوند، بسیاری از کارشناسان، بروز پدیده داعش در افغانستان را مرتبط با تجربه پایان اشغالگری آمریکا در عراق می‌دانند. ‌باراک اوباما رئیس‌ جمهور آمریکا گر چه با مداخله نظامی گسترده و مستقیم در کشورهای دیگر موافق نیست، اما انگیزه‌ای برای توقف حضور نظامی،‌ سیاسی و امنیتی این کشور در خاورمیانه ندارد.

محافل افغانی بروز پدیده داعش را برنامه‌ای خارجی می‌دانند، آن‌ها معتقدند با توجه به دلسردی مردم افغانستان از گروه‌های بنیادگرای افراطی، داعش بدون حمایت خارجی بستر مناسبی برای پرورش در افغانستان ندارد. حتی از دیدگاه حامیان رویکردهای سلفی در افغانستان نیز جنس داعش با طالبان متفاوت است. آن ها طالبان را نیروی بومی افغانستان می دانند که نگاه مخرب داخلی و متجاوز به کشورهای دیگر اسلامی ندارد. همچنین بخش موثری از طالبان، رویکردهای تکفیری شدید داعش نسبت به مذاهب دیگر را رد می کنند. علاوه بر اینکه این جریان ها نگران فتنه و فسادی هستند که در صورت قدرت گرفتن داعش، افغانستان را فرا خواهد گرفت.

حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان چندی پیش به تلویزیون بی بی سی گفت که گروه تروریستی داعش در افغانستان حامی ندارد و درصورتی که فرد یا گروهی پرچم این گروه تروریستی را برافراشت، باید متوجه بود که دست‌های خارجی در کار است.

کرزی با اشاره به تشکیل گروه تروریستی القاعده با توطئه چینی غربی ها  برخی دولت های منطقه گفته بود: 30سال قبل سازمان‌های اطلاعاتی برخی کشورها وارد معامله‌ای شدند که هم خودشان و هم ما در آن ضرر کردیم و دیگر نباید چنین موضوعی دوباره تکرار شود.

اهداف غرب از استقرار داعش در افغانستان
الف: قدرت یافتن داعش به عنوان یک گروه تروریستیِ مورد اجماع تمامی کشورهای جهان و افزایش ناامنی و هرج و در افغانستان می‌تواند به عنوان توجیهی برای تمدید حضور نظامی و امنیتی آمریکایی‌ها در افغانستان به شمار آید. به همین علت است که موج هشدارها نسبت به خطرات بالقوه فعالیت داعش در افغانستان در سایه سکوت دولت این کشور عمدتا از طریق رسانه های وابسته به غرب مطرح می‌شود.

در همین راستا خبرگزاري آسوشيتد پرس به نقل از ژنرال جورج كمپ بل فرمانده نيروهاي ناتو در افغانستان اعلام کرده كه افراد زيادي از گروه طالبان از رهبر خود ملا عمر سرخورده شده و به داعش پيوسته‌اند. در يكي از ويدئوهايي كه گروه داعش منتشر كرده، شماري از افراد طالبان افغان و پاكستاني ديده مي‌شوند كه با ابوبكر بغدادي، رهبر داعش بيعت مي‌كنند. وی می افزاید: ما مانع گسترش بيشترشان مي‌شويم تا وضعيت مانند سوريه و عراق نشود.

ب: به نظر می رسد یکی از اهداف بلند مدت ایجاد جنگ نیابتی آمریکا از طریق داعش، هدف قرار دادن ایران است، این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است. نکته اول تلاش براي درگير كردن ايران در جنگ فرسايشي در مرزها باشد. این اقدام همزمان با تحرکات مرزی مشکوک در مرزهای جنوب شرقی و غربی ایران قابل مشاهده است.

محور دوم رفع نگرانی‌های آمریکا از سیاست موفق ایران در تعامل با افغانستان است، این نگرانی‌ها در گزارش وزارت جنگ آمریکا (پنتاگون) که پاییز گذشته منتشر شد، قابل ملاحظه است. در این گزارش پنتاگون اذعان کرده که ایران با اتخاذ ابزارهای قدرت نرم، توانسته موقعیت خود نزد ملت و دولت افغانستان را ارتقا دهد. پنتاگون اهداف ایران در افغانستان را حفظ روابط دوستانه با دولت مرکزی، جلوگیری از بازگشت طالبان به قدرت و کاهش حضور و نفوذ کشورهای غربی برشمرده است.

ج: آمریکا در سالهای گذشته با در پیش گرفتن سیاست مهار نرم، سعی در تحت کنترل گرفتن جریان طالبان از طریق گفتگوهای سیاسی داشته است، اما گفتگوهای طولانی بین دو طرف باعث نشد دیدگاه طالبان در مورد لزوم پایان اشغالگری آمریکا در افغانستان و ادامه دشمنی با برنامه های واشنگتن تغییر پیدا کند. از سوی دیگر ایران با در پیش گرفتن سیاست همگرایی با تمامی جریان های فعال در تأمین امنیت افغانستان مذاکراتی را با طالبان نیز انجام داده است. این رویکرد خشم آمریکا را به دنبال داشته و کاخ سفید برای کنترل اوضاع افغانستان سعی دارد جریانی تروریستی تحت حاکمیت خود در این کشور فعال کند تا اهرم ارعاب در افغانستان همچنان تحت مدیریت آن باقی بماند.

د: نهادینه سازی استراتژی هرج و مرج فعال در حیات خلوت قدرت های بزرگ آسیای شرقی نظیر روسیه و چین موضوعی است که با روی کار آمدن اولویت جدید باراک اوباما در عرصه سیاست خارجی برای رقابت با چین، تمرکز ویژه ای بر روی آن شکل گرفت. در همین راستا چندی پیش شاخه جدیدی از سازمان تروریستی القاعده در شبه قاره هند تاسیس شد.

راهبرد مهار چین و روسیه در آسیا در شرایطی به اولویت اصلی اوباما تبدیل شد که این دو کشور با اهرم های اقتصادی و نظامی- سیاسی راه را بر هژمونی آمریکا در منطقه بسته و استراتژی آن را با موانع متعددی مواجه کرده اند.

از سوی دیگر تحولات سالهای اخیر در خاورمیانه تحلیلگران کاخ سفید را مجاب کرد که بهترین وسیله برای جنگ‌های کم هزینه با دشمنان آمریکا استفاده از اهرم تروریسم افراطی است. نتیجه برداشت شده از صغرا و کبرای این دو معادله آن است که واشنگتن به دنبال ایجاد کانون تازه تروریسم در آسیای میانه و قفقاز باشد تا بتواند با تقویت مرحله‌ای این گروه در مواقع لازم از آن استفاده کند.

حامد کرزی در خصوص ظهور و گسترش نفوذ گروه تروریستی داعش در گفت‌وگو با «راشا تودی» اظهار داشت: ظهور گروه تروریستی داعش در افغانستان امنیت منطقه را به شدت به خطر خواهد انداخت.

رئیس‌جمهور سابق افغانستان هشدار داد: در صورتی که گروه تروریستی داعش به کمک برخی کشورهای خارجی در افغانستان نفوذ کند و گستره فعالیت‌های خود را افزایش دهد، کشورهای منطقه به ویژه چین و روسیه نیز با تهدیدهای امنیتی جدی روبرو خواهند شد.

ه:‌ناپایداری منابع مالی داعش در سایه تغییر احتمالی سیاست کشورهای خریدار نفت از آن یا تسلط دولت های مرکزی عراق و سوریه بر منابع نفتی خود، موسسان داعش را بر آن داشته تا به دنبال منابع مالی باثباتی برای آن باشند، آمریکا که به استناد اسناد منتشر شده خود پیشاز این از اهرم تجارت مواد مخدر در توسعه القاعده در منطقه استفاده کرده، این بار نیز سعی دارد با تسلط داعش بر افغانستان بازار تجارت مواد مخدر را در خدمت منافع خود قرار داده و در توسعه رویکردهای تروریستی تکفیری از آن استفاده کند.

محمد حنيف اتمر، مشاور امنيت ملي رئيس جمهور افغانستان در این رابطه گفت داعش به خاطر دسترسي به مواد مخدر علاقه زيادي به افغانستان دارد. به گفته این مقام افغان داعش يک سازمان تروريستي منطقه اي و جهاني شده و به افغانستان علاقه مندي خاصي دارد؛ داعش در صدد آن است تا به افغانستان نفوذ کرده و از اين طريق کشورهاي همسايه و کشورهاي آسياي ميانه را مورد تهديد قرار دهد.

و: اسناد و قرائن نشان می دهد رویکردهای ایدئولوژیک مسیحیت صهیونیسم در آمریکا بویژه در مورد "نبرد بزرگ آخر الزمانی" سهم بسزایی در تعیین راهبردهای این کشور در قبال تحولات منطقه ای دارد. یکی از شاخص‌های این استراتژی تشکیل "ولایت خراسان" به وسیله تروریست های چند میلتی حامل پرچم های سیاه است. آمریکا با استحاله مفاهیم وارد شده در روایت‌های آخر الزمانی از یک سو سعی در نشان دادن خود به عنوان جبهه حق در افکار عمومی دنیا دارد و از سوی دیگر با کنترل نظامی و امنیتی بر مناطق تصریح شده در روایت های شیعه سعی دارد تحرکات انجام شده در آن ها را زیر نظر داشته باشد.


بر اساس نقشه جغرافيايي که رسانه های غربی از منابع داعش منتشر کرده اند، بخش بزرگي از ايران، هند، افغانستان و نقاطي از آسياي مرکزي شامل ولايت موهوم خراسان مي‌شود.  پنتاگون مدعی شده اين نام‌گذاري «به احتمال زياد» جنبه تبليغاتي داشته و هدف اصلي آن «جلب توجه رسانه‌ها» بوده است، اما فرهنگ شیعه با اهداف شوم پشت پرده این نامگذاری به خوبی آشناست.

گرچه راهبرد دراز مدت آمریکا در منطقه مشخص نیست، اما آنچه مسلم است، اینکه آمریکا بهترین ابزار اجرای سیاست های خاورمیانه ای خود را در پرورش گروه های تروریستی و تکفیری می بیند، از این رو حتی افکار عمومی دنیا نیز بازی سیاسی این کشور در تشکیل ائتلاف ضد داعش یا وانمود کردن به تلاش برای ریشه کن کردن گروه های تروریستی را باور نمی کنند. توپ راهبرد آمریکایی در زمین دولت ها و ملت های منطقه است و آن‌ها اگر می‌خواهند از فتنه و خشونت گروه‌های ترویستی در انواع و اسامی مختلف رها شوند، باید سیاست مستقل و بدون مداخله غربی را برای مبارزه با گروه های تروریستی و پاک کردن منطقه از لوث وجود آن ها را در پیش گیرند.